Wspomnienia i historia

Książka Marka Wenty doskonale wpisuje się w tradycję piśmiennictwa marynistycznego. Mamy tutaj opisy wzburzonego morza, przygody w egzotycznych krajach, ciężką pracę marynarzy we dnie i w nocy oraz opis stanu świadomości przeciętnego członka załogi i tego, który wybija się ponad marynarską średnią. Jednak nie to jest w książce Wenty najważniejsze. Od pierwszego zdania mamy tutaj do czynienia, z jednej strony, z dokumentem, opisującym w sposób niezwykle dokładny czas historyczny, w którym żyje główny bohater i jednocześnie narrator, a z drugiej, ze świadomym i celowym przesłaniem pełnym humoru i dystansu. „Na przekór bałwanom” to w gruncie rzeczy nie tylko opowieść marynarska, ale i bardzo ciekawa historia człowieka, który żyjąc w konkretnym czasie nie zapomina, że nie należy „dać się zwariować” i poddać się temu, co myśli, często milcząca większość.

Andrzej Soysal

Autorem książki „Inny świat marynarzy” jest ceniony pisarz marynista (autor 8 książek), który morze i pracę na morzu doskonale zna z autopsji, bo na statkach PLO i PŻB przepracował blisko 40 lat, z czego kilkanaście jako kapitan, głównie promów. Opisuje w niej, wartkim reporterskim językiem ciekawsze fragmenty biografii kilkunastu ludzi morza, którzy oprócz kariery na morzu, odnieśli jeszcze większe sukcesy na lądzie. Wśród bohaterów tej książki znajdują się m.in. kapitanowie: Ryszard Pospieszyński, Jerzy Uziębło, Hieronim Majek, Erhard Szymroszczyk i Gabriel Oleszek, ochmistrz Stefan Matkowski, barman Marek Śmiechowski, a także marynarz Jacek Samojłowicz, dzisiaj znany producent filmowy.

Album „Kutry z Wielkiej Wsi” poświęcony jest kutrom rybackim, których portem bazowym był wybudowany w 1938 r. port Władysławowo we Wielkiej Wsi. Cumujące w tym porcie kutry nosiły na burcie oznakę rybacką WWs aż do 1949 r., kiedy zmieniono je na WŁA, obowiązującą do dzisiaj.

Książka jest autentyczną relacją lekarza okrętowego załogi statku „Bolesław Krzywousty” uprowadzonej przez partyzantów Ludowego Frontu Wyzwolenia Erytrei. Sam statek był przez prawie 3 godziny ostrzeliwany z broni maszynowej i granatników, co wywołało szybko rozprzestrzeniający się na nim pożar. Piracki atak miał miejsce 3 stycznia 1990 r., gdy polski statek, płynąc z Port Sudanu do Massawy znajdował się 59 Mm (109 km) od tego portu i w odległości ok. 10 km od brzegu. Ataku dokonało kilkunastu młodych Erytrejczyków na trzech szybkich łodziach motorowych. Licząca 29 osób załoga wraz z jedną pasażerką, ewakuowała się z płonącego jak pochodnia statku na jednej ocalałej szalupie. Potem polskich marynarzy uprowadzono na pustynno-górzysty erytrejski ląd, gdzie spędzili 19 dni, pełnych obaw o własne życie, często na rozkaz porywaczy zmieniając miejsca pobytu.

Gustaw Plewako

Wspomnienia kapitana Plewako, napisane barwnym, interesująco czytelnym językiem obejmują jego lata wojenne, spędzone na morzach: na okrętach konwojujących statki handlowe i niszczące hitlerowskie okręty nawodne i podwodne.

Wspomnienia Zbigniewa Teplickiego - jednego z bardziej znanych menedżerów polskiej gospodarki morskiej m.in. długoletniego dyrektora naczelnego Zjednoczenia Portów Morskich, Zarządu Portu Gdynia i GAL-u w Nowym Jorku, który opisuje 45 lat swojego, bardzo aktywnego życia zawodowego, w tym kulisy wielu ważnych dla rozwoju portów morskich i żeglugi decyzji i wydarzeń. Tę interesującą książkę rekomendujemy każdemu, kto w minionych latach był czynnie zaangażowany w tworzenie silnej i nowoczesnej gospodarki morskiej.

Książka poświęcona jest ostatniemu liniowemu rejsowi "Stefana Batorego", który z kilku powodów ma trwałe miejsce nie tylko w historii polskiej żeglugi. Podróż ta, która zakończyła się 21 października 1987 r., a więc ponad ćwierć wieku temu, była nie tylko ostatnim rejsem na istniejącej od 1957 r. linii pasażerskiej z Gdyni do Montrealu, ale również końcem trwającej od 18 maja 1936 r. (data inauguracyjnej podróży m/s „Batory” do Nowego Jorku) „morskiej dynastii Batorych” na północnym Atlantyku. Podróż ta zapewniła także „Stefanowi Batoremu” trwałe miejsce w historii światowej żeglugi. Była to bowiem ostatnia, regularna podróż statku pasażerskiego między Europą a Kanadą.

Maciej Krzeptowski

Zebrane w jedną całość opowieści morskie ludzi, którzy swoje życie zawodowe związali z polskim rybołówstwem, obejmujące czasy gdy polska flota łowcza liczyła sobie niemałą ilość jednostek. Książka zawiera relacje pracowników MIR-u, kapitanów, rybaków i pracowników administracji rybackiej o dalekomorskich wyprawach badawczych i rybołówczych.

Szaman morski to 31 opowiadań i anegdot, w większości poświęconych kapitanowi żeglugi wielkiej Eustazemu Borkowskiemu. Są one pretekstem do ukazania historii siedmiu przedwojennych polskich transatlantyków. W książce pojawiają się również inni, słynni kapitanowie: Mamert Stankiewicz, Zdenko Knoetgen, Edward Pacewicz. Sam kapitan Borkowski dowodził "po królewsku" swoimi transatlantykami.

Opowieść o tym, jak znany, dalmorowski kapitan Tomasz Sobieszczański - specjalista od łowienia ryb wybrał się na Morze Ochockie, aby dla odmiany popracować trochę na tankowcu.

Stanisław Maria Szczepański

Kolejny zbiór pełnych humoru opowiadań napisanych przez I oficera – mechanika, z ponad 33-letnią praktyką morską, ze Świnoujścia, wiernie oddających specyfikę Życia marynarskiego. Największym jej atutem jest autentyczny marynarski język.

Polscy żeglarze uznają tę książkę za kultową. Wielokrotnie nagradzana, weszła też na stałe do kanonu krajowej literatury marynistycznej. Znaczy Kapitan to debiut prozatorski Karola Olgierda Borchardta. Autor opisał w niej swoją służbę na przedwojennych żaglowcach szkolnych Lwowie i Darze Pomorza. Wiele miejsca poświęca ludziom morza tamtych czasów i relacjom między nimi.